Folik Asid Nedir? Yararları

Hamilelik süreci başlamadan önce mi içilmeli? İçmemek kayıp mı? Alzheimer’a iyi mi geliyor? Bebek sahibi omayı düşünmüyorsak bile içmeli miyiz? Ve bunlar gibi Folik Asid deyince aklımızdan bu tip kaç soru geçiyor? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Murat Keskin’e Folik Asid’i sorduk.

Folik Asid nedir? Folat diye de bilinen folik asid bir B vitaminidir (B9). Bir çok araştırma gebe kalmadan önce ve erken gebelik aylarında günde 400 mikrogram (0.4 miligram) folik asid almanın, bebeklerde ciddi beyin ve omurilik hastalıklarını %70 den fazla azalttığını göstermiştir.

En çok rastlanan sinir sistemi hastalıklarını; spina bifida (omurganın kapanmayarak açık kalması), anansefali (beyinin gelişmemesi), ve ensefalosel (beyinin kafatası kemiğinden dışarı çıkması) oluşturmaktadır. Bütün bu sorunlar gebeliğin ilk 28 gününde oluşur. Bu dönemin ilk günlerinde anne gebe kaldığının farkında değildir.

Buda bebek doğurma yaşındaki bayanların neden folik asitten zengin yiyeceklerle beslenmeleri yada folik asid takviyesi almaları gerektiğini göstermektedir. Kaldı ki gebeliklerin sadece %50 si planlıdır.

Folik asid aynı zamanda hücre büyümesinde ve organ gelişiminde de rol oynar.

Peki yeterli folik asid miktarı nedir? Birleşmiş Milletler Hastalık kontrol ve Korunma Merkezi (CDC- Centers for Disease Control and Prevention) çocuk doğurma çağındaki ve özellikle gebe kalmayı planlayan bayanların günde 0.4 miligram (400 mikrogram) folik asid almalarını önermektedir. Uygun folik asid alımı çok önemlidir. Gebe kalmadan 1 ay önce ve sonrasında en az 3 ay alınması bebekte sinir sistemi hastalıkları riskini azaltmaktadır. Gebelik esnasında 800 mikrograma çıkılabilir.

Birçok besin kaynağında folik asid bulunmasına rağmen sadece günlük diyetle bu miktarı almak zordur. Bu nedenle gebe kalmayı planlayan bayanlar için folik asid takviyesi sağlıklı bir diyetin parçasıdır.

Doğal yoldan almak istesek, Folik Asid içeren besinler hangileri? Zenginleştirilmiş kahvaltılık tahıllar
Mercimek
Kuşkonmaz
Ispanak
Fasulye
Yer fıstığı
Portakal suyu
Tahıl ekmaği
Marul
Brokoli gibi yeşil yapraklı sebzeler.

Pişirilmiş ve dondurularak saklanmış yiyeceklerde folik asid miktarı azalabilir.

Bebek sahibi olmak isteyenlere Folik Asid ile ilgili tavsiyeler. Daha önce sinir sitemi sakatlığı bulunan bir bebek doğurulmuş ise daha yüksek dozda folik asid alınmalıdır. Bunlarda 4000 mikrogram yani 4 miligram folik asid günde kullanılmalıdır. Gebelikten en az bir ay önce başlanmalı ve gebeliğin ilk 3 ayında devam edilmelidir.

Diabet, sara, yada aşırı obez olanlarda bu hastalıkların görülme olasılığı daha fazla olduğundan bu gruba giren bayanlarda da yüksek doz folik asid kullanılması önerilebilir.

Folik Asid doğumsal sakatlıkları azaltmanın yanı sıra; gebelerde kan hücrelerinin artması içinde yardımcı olur. Ayrıca bebeğin ve plasentanın (eş) da gelişiminde gereklidir. Bir çalışmada folik asid eksikliği olan kadınlarda erken doğum ve düşük ağırlıklı doğumların daha sık olduğu görülmüştür. Bir başka çalışmada ise folik asid eksikliği bulunanlarda gebelikte yüksek tansiyona daha çok rastlandığı bildirilmiştir.

Gebelik dışında Folik Asid kullanımı hakkında neler düşünüyorsunuz? Folik asid eksikliğinde megaloblastik anemi (kansızlık) meydana geldiğinden sadece gebeler için değil her insan için önemlidir. Ayrıca folik asid kalp hastalıklarına, enfarktüslere ve bazı kanserlere karşıda koruyucudur.

Folik Asid eksikliğinin belirtileri nelerdir? Ağır eksikliğinde; ishal, kilo kaybı, halsizlik, dilde ağrı, başağrısı, çarpıntı, huzursuzluk gibi belirtiler verir. Bu belirtilerle bu eksikliği tanımak zordur. Hafif bir eksiklik varsa belirti vermeyebilir ve bebeğiniz için gereken folik asid yetersiz kalır. İşte bu nedenle kendinizi sağlıklı hissetseniz bile çocuk doğurma çağında folik asid almanız çok önemlidir.