Özel hastane yöneticilerinin yarıdan çoğu, sektöre yapılan devlet teşvikinin yeterli olduğunu düşünmüyor. 7 ilde 87 hastane yöneticisiyle yapılan görüşmelerde katılımcıların yarıdan çoğu, hizmet binalarının önemli oranda dünya standartlarını karşılamadığına ve hastanelerde profesyonel yönetici kadrolarının oluşturulmadığına inanıyor
Hastane yöneticilerinin neredeyse yarısı, mevcut özel hastane binalarının büyük çoğunluğunun dünya sağlık yapı standartlarına uygun olmadığını düşünüyor. %34’ü uygun olduğunu, %18’i de fikrinin olmadığını söylüyor. Özel hastane yöneticilerinin %48’i aynı zamanda hastane ortağı. Hastanelerin %52’si anonim şirket, %77’si genel hastane statüsünde, %23’ü de özel dal hastanesi olarak faaliyet gösteriyor. Hastaneler büyük oranda büyük şehirlerde toplanıyor.
Gazi Üniversitesi Sağlık Kurumları Yönetimi Yüksek Lisans ve Doktora Programı Koordinatörü Prof. Dr. Dilaver Tengilimoğlu, 3 yüksek lisans öğrencisi ile birlikte özel hastanelerin karşılaştıkları sorunları irdeleyen bir anket çalışması gerçekleştirdi. Aralık 2008-5 Nisan 2009 tarihleri arasında özel hastanelerin karşılaştıkları temel sorunları belirlemek amacıyla 7 ilde (İstanbul, Ankara, İzmir, Konya, Kahramanmaraş, Hatay, Osmaniye) faaliyette bulunan 87 hastane yöneticisi ile görüşüldü.
Özel hastane sayısı 27 senede %386 arttı
Araştırmada, 1980 sonrası izlenen liberal politikalarla kamu kesiminin sağlık alanına yaptığı yatırımların azaldığı ve aynı süreçte özel sağlık sektörüne verilen teşviklerle birlikte özel hastanelerin geliştiği anımsatıldı. 1980’de özel hastane sayısı 75 iken, 2007 itibariyle bu rakamın 365’e ulaştığı, 27 senede %386 artış göstererek ülkedeki toplam hastane sayısının yaklaşık yüzde 28’inin özel kurumlardan oluştuğu anlatıldı.
Aynı süreçte özel hastanelerin yatak sayısının 2162’den 17 bin 995’e ulaştığı yani toplam yatak sayısı içerisindeki payın yaklaşık %9‘a çıktığı açıklandı. Özel kesim toplam sabit sermaye yatırımları içinde sağlık sektör payının 1980 yılında %0.2 olduğu halde, teşviklerle sağlık alanına ilginin arttığı ve pay oranının 2005’te %5; 2008 yılı için de %5.8 olarak gerçekleştiği kaydedildi.
Özelde devlet teşviki yapılmıyor
Hastane yöneticilerinin yarıya yakını (%47.13) hizmet binalarının büyük çoğunluğunun dünya sağlık yapı standartlarına uygun olmadığını belirtirken %18’i fikrinin olmadığını, %34’ü de uygun olduğu yönünde görüş bildirdi. Araştırmada ek bir bilgi verilerek hastane mekanik altyapısı (iklimlendirme sistemleri) standartlarının Avrupa Birliği normlarında olmasının önemine değinildi.
Araştırmaya göre, özel hastane yöneticilerin yarıdan çoğu (%65) özel sağlık sektörünün devlet tarafından yeterince teşvik edilmediğini düşünüyor. Ankete verilen yanıtlarda, belediyelerin yeterince sağlık alanı ayırmadığı; diğer alanları hızlı bir şekilde ve sorunsuzca sağlık alanına çevirmediği ifade edildi.
Hastane zincirleri tekele yol açmaz
Katılımcıların %72’si özel hastanelerde sağlık personeli temininde güçlük çektiklerini ifade etti. Buna karşın yöneticilerin yaklaşık %40’ı özel hastanelerde yabancı uyruklu hekim çalıştırılmasına karşı olduğunu, %36’sı uygulamaya olumlu baktığını, %24’ü de fikrinin olmadığını söyledi.
Yöneticilerin yaklaşık %79’u hizmet sunumu konusunda kamu ve özelin her husus açısından eşit şartlarda olmadığı yönünde görüş bildirdi.
Ankete katılan yöneticilerin yaklaşık %29’u özel hastanelerin kendi aralarında birleşerek hastane zincirleri oluşturmasının tekelleşmeye yol açacağı fikrine katılırken; %68’i bu görüşte olmadığını bildirdi.
Kesintilerde objektif kriterler yok
Yöneticilerin %69’u SGK'nın faturalarda yaptığı kesintilerde objektif kriterler uygulamadığına inanıyor. Anketi düzenleyen Prof. Dr. Dilaver Tengilimoğlu, sonuca ilişkin yaptığı yorumda, sözleşmelerde teşhis ve tedavi kriterlerinin tam belirli olmadığını belirtti. “Bu kriterler Bakanlık tarafından belirlenmelidir” diye konuşan Tengilimoğlu, teşhis ve tedavi kriterleri belirli olmadığı için SGK tarafından yapılan kesintilerde de uygulama birliğinin olmadığını söyledi.
Hizmet kalitesi ölçümü yapılmıyor
Katılımcıların %67’si özel hastanelerin reklam sınırlandırmalarının kaldırılmasını istedi. Özel hastanelere güvenilirliğin sorgulandığı araştırmada yöneticilerin yaklaşık %62’si hastaların özel hastanelere her yönüyle güvendiğini, %15’i güvenmediğini, %23’ü de fikrinin olmadığını ifade etti. Ankete katılan yöneticilerin %59’u hizmet rasyonelliği ve kalitesinin ölçüldüğünü düşünmediğine ilişkin görüş bildirdi.
Yöneticilerin %55’i özel hastanelerde profesyonel yönetim anlayışına göre yönetici kadrolarının oluşmadığını düşünürken, %20 oranındaki katılımcı bu konuda fikir beyan etmedi. Araştırma sonucuna göre yöneticilerin %88‘i özel hastanelerin diğer ülkelerdeki pazarlara açılması gerektiğini; bu konuda altyapı ve personel yeterliliğine sahip olduğunu düşünüyor.