Akdeniz Sağlık

Geçen yıl yapılan referandum sonucu kabul edilen anayasa değişikliği paketi gereğince memurlar ilk kez bu yıl Hükümetle toplu sözleşme masasına oturacak.Bununla birlikte bugünlerde gündemde olan kıdem tazminatı vesilesi ile memurun emekli ikramiyesi (ve maaşı) ile ilgili sorunlarını aktarmayı uygun gördük.

Öncelikle memur emekli ikramiyesinin nasıl hesaplandığını görelim.Örnek olarak 1/4. dereceden emekli olan bir öğretmenin emekli ikramiyesinin hesabı şu şekildedir:
Gerekli veriler:
Memur maaş katsayısı : 0,06446
Taban aylığı : 862,51
Gösterge-1500
Ek gösterge-3000
Kıdem yılı- 30

Öncelikle gösterge ve ek gösterge tutarı bulunur.Her ikisinin toplamı olan (1500+3000) 4500 rakamı maaş katsayısı ile çarpılır.
4500*0,06446= 290,07- (gösterge)

Kıdem ücreti bulunur.25 Yılı geçmemek üzere her kıdem yılı için 20 gösterge verildiğinden (20*25) 500 gösterge yine maaş katsayısı ile çarpılır.
500*0,06446= 32,23- (kıdem aylığı)

Üçüncü olarak her memur için aynı olan taban aylığı olduğu gibi alınır.
862,51- (taban aylığı)

Son olarak ek göstergeye göre değişen oranlarda özel hizmet tazminatı hesaplanır. Bu oran; ek göstergesi olmayanlar ve ek göstergesi 2200'den düşük olanlar için %40, ek göstergesi 2200-3599 aralığında olanlar için %70, 3600-4799 aralığında olanlar için %130, 4800-6399 aralığında olanlar için %150, 6400-7599 aralığında olanlar için %180, 7600-8399 aralığında olanlar için %200 ve 8400 üzeri için %240'tır.
Bu durumda öğretmenimizin 3000 olan ek göstergesi itibarıyla emekliliğe esas özel hizmet tazminat oranı %70'tir.Hesabı ise, en yüksek memur göstergesi olan 1500 ile en yüksek memur ek göstergesi olan 8000 toplamı (1500+8000=9500) memur maaş katsayısı ile çarpılarak yapılır.Yani;
9500*0,06446*%70=428,66-(özel hizmet tazminatı)

Elde edilen bu değerleri toplarsak öğretmenimizin yıllık emekli ikramiye tutarını bulmuş oluruz.
290,07+32,23+862,51+428,66= 1.613,47-(yıllık emekli ikramiye tutarı)
(Bu rakam aynı zamanda memurun çalışmakta iken emekli keseneğine esas son matrah tutarıdır.Maaş bordrosundan tespit edilebilir)

Öğretmenimizin hizmeti 30 yıl olduğuna göre alabileceği toplam emekli ikramiyesi tutarı;
30*1613,47= 48.404,10-TL'sıdır.
Öğretmenimizin emekli maaşı ise yıllık ikramiye tutarının %80'idir.Yani;
1613,47*%80= 1290,78-TL + %4 vergi iadesi

Memurların emekli ikramiyesi ve maaşı ile ilgili sorunları sıralarsak;

-İlk olarak ek gösterge çizelgesinde düzeltme yapılmalıdır.İkinci basamak olan 2200 ile bir sonraki basamak olan 3600 arasındaki fark çok yüksektir.Zira,diğer basamaklar arasında %20-30 puan farkı var iken,ikinci ve üçüncü basamak arasındaki fark %60'tır. Memurların çoğunluğunun GİH sınıfına ve dolayısıyla ilk iki basamağa dahil olması itibarıyla birinci basamak oranının %50 ,ikinci basamak oranının %100'e çıkartılması daha adil olacaktır.

-Memurların tüm kazanç unsurları emekliliğe esas sayılmamakta,tümü üzerinden emekli keseneği yapılmamaktadır.Bunlar, maaş içinde önemli yer tutan ek ödeme,döner sermaye ödemeleri ve yan ödemedir.Bundan dolayı memur emekli ikramiye ve maaşı düşük olmaktadır.Örnek olarak; ortalama net maaşı 2.000-TL olan bir özel sektör çalışanı kıdem tazminatı tavanı üzerinden (yıllık 2.731,85-)
emekli ikramiyesi alabilirken aynı maaşa sahip bir memur örneğimizde olduğu gibi yıllık ancak 1500-1600-TL civarında ikramiye alabilmektedir.Memur emekli maaşı da buna bağlı olarak düşük kalmaktadır. Memurların tüm kazanç unsurları emekli kesintisine dahil edilerek haksızlık giderilmelidir.

-Yine özel sektör çalışanları kaç yıl çalışırsa çalışsın tamamı için emekli ikramiyesi alabilirken memurların 30 yıldan fazla hizmetleri için ikramiye ödenmemektedir.

-Kıdem tazminatı hesabı yapılırken yıldan artan süreler bir gün dahi olsa hesaba dahil edilirken memurların yıldan artan süreleri 11 ay olsa dahi dikkate alınmamaktadır.

Gündeme gelmekte iken, memurların emeklilik hesaplarında yapılacak düzeltmelerin yıllardır memurlar aleyhine süregelen haksızlığı ortadan kaldıracağı gibi ,kamuda verimliliğin artmasına da katkıda bulunacağı dikkate alınmalıdır.