Akdeniz Sağlık

Sağlık Bakanı Sayın Recep Akdağ'ın sağlıktaki önümüzdeki yıllardaki düşüncelerini ve yapmak istediklerini anlatan ve Akşam gazetesinde "Sağlığa Uzaktan Takip" başlığıyla yayınlanan açıklamaları;
"Sağlık Bakanlığı, teknolojinin son imkanlarını kullanarak dikkatleri üzerine çekiyor. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, akıllı hastanelerden, uzaktan hizmet vermeyi sağlayan tele-tıp uygulamalarına kadar pek çok konuda önemli adımlar attıklarını belirterek, 'Uzman hekim olmayan bölgelere, tele-tıp'la başka bir ildeki uzman doktor hizmet verecek. Van'daki hastaya Ankara'dan müdahale edilecek. Bu sistemi yaygınlaştıracağız' dedi. Akdağ, GPS yöntemiyle ambulansların uzaktan takip edildiğini de belirterek, 'Artık '45 dakikada ambulans gelmedi' şikayetini bitirdik. Olay yerine en yakın olan ambulansı, takip sistemiyle yönlendiriyoruz. Ambulans 4.5 dakikada olay yerine varıyor' diye konuştu.
AKŞAM'ın sorularını yanıtlayan Bakan Akdağ, bakanlık uygulamalarında gerçekleşen teknolojik değişimi anlattı.
Kuyruklar ortadan kalktI
Hastanelerde kurduğunuz otomasyon sistemiyle hastane ve hastalar ne gibi yüklerden kurtuldu?
Göreve geldiğimizde hastanelerin çok az kısmında bilgisayarlı otomasyon sistemi vardı. Faturaların oluşturulmasından tutun da, laboratuvar tetkiklerinin vatandaşa verilmesi ve randevu sistemine kadar çok büyük sıkıntılar yaşanıyordu. Randevu kuyrukları ortadan kalktı. Şu anda otomasyon sistemine sahip olmayan hastanemiz yok. Şimdi bunu biraz daha geliştiriyoruz bir sağlık network'ü kurarak bilgilerin buraya akmasını da sağlayacağız.
n Bu sistemle kaçak hasta tedavisi de önlendi mi?
Kaçak hasta, büyük ölçüde ortadan kalktı. Hastaneler verimsizdi, çok yüksek kaçaklar vardı. Şimdi minimuma indi. Performans sistemi getirdik. Kayıtlar düzgün tutulmazsa, performans ek ödemeleri alınmıyor. Tüm işlerin kayda alınması gerekiyor.
Doktor talebİne tek tuŞla yanIt
n Bakanlık teşkilatında da bir otomasyon sistemi kurdunuz. Bu sistemden bahseder misiniz?
Bakanlık olarak, Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS) adı verilen bir sistem kurduk. Sistemin, sarf malzemeler, mali kaynaklar ve insan kaynakları gibi alt ayakları var. İllerin doktor dağılımını sürekli kontrol ediyorum. Milletvekillerinden, o ilin iktidar partisi yöneticisinden, muhalefet partisinin talepleri oluyor. Şu ilde şu uzman doktor yok diye talepler yağıyor. Nerede hangi doktorun olmadığını bilmemiz lazım. 'Bizim ilçede hiç uzman yok' diyor, bakıyorum, '8 uzman var' diyoruz. Bu sistem bizi çok rahatlattı. Doktorluk kuraları öncesinde de ihtiyaç olan illeri inceleyip ona göre atama yapıyoruz. Çok talep eden değil, hakkı olan iller hekim alıyor.
Hangİ bölgede hangİ hastalIk
n Sağlık Bakanlığı, bunların yanında, daha geniş olan 'sağlık-net' adı verilen projeyi başlattı. Bu projeyle hedeflenen faydalar neler?
Bu sistemle, bakanlığa veri akışı sağlayacağız. Böylece, sağlık politikalarına yönelik planlama yapıyoruz. Özel hastaneler de dahil tüm hastanelerden, her türlü hasta ve hastalıkla ilgili bütün verileri toplamaya yıl başından itibaren başlıyoruz. Hastalarla ilgili temel verileri toplayarak, sağlık istatistikleri oluşturacağız.
Toplanan verileri analiz edecek uzman ekipler oluşturacağız. Diyelim ki kanserle ilgili veri topluyorsunuz ve Türkiye'deki bir bölgede hastalığın sık görüldüğünü saptadınız. Uzman ekiplerin yapacağı analizlerle, bölgesel olarak ya da hastalık gruplarıyla ilgili tedbirler alınacak. Ülkenin sağlık politikalarını oluşturmak, sağlık stratejilerini geliştirmek, geleceğe yönelik kararlar vermek için de çok önemli bir veri tabanı oluşturulacak. Artık sağlık kuruluşlarının eski yöntemlerle veri toplama işinden tamamen vazgeçeceğiz.
KaĞItsIz hastane
n Tele-tıp projesinin bir diğer ayağı kağıtsız hastaneler olacak. Bu sistem nasıl işleyecek?
Özellikle radyolojik çekim veya patolojik görüntüler, elektronik ortama alınacak ve bilgisayarla hasta dosyalarına ulaşacak. Hastalar büyük film zarflarını taşımakla uğraşmıyor. Hekimin ve hastanın işi kolaylaşırken, baskı masrafı ortadan kalkıyor. Kimyasallar kullanılmamış oluyor. Bürokrasi azalıyor, bilgi paylaşımı kolaylaşıyor. Erzurum'da MR çektirdiyseniz, Ankara'ya gelirseniz, burada da çektirirsiniz. Elektronik yolla iletimi kolay olacak. Hedefimiz, tüm hasta dosyalarının elektronik olarak muhafaza edilmesi. Düşüncem 5 yılda büyük ölçüde kağıtsız hastaneciliğe geçmek. 6 ayda geçecek hastaneler var.
Uzaktan terapİ
n Tele-tıp uygulamalarının, cezaevlerindeki mahkumların tedavisinde de kullanılması gündeme geldi mi?
Cezaevindeki hasta mahkumların hastaneye getirilmesi, güvenlik ve pek çok açıdan sorun. Sistemin ayaklarından biri bu olabilir. Doktorun hastayı görmesinin gerek olmadığı durumlarda sistemin yan uygulamaları olarak hayata geçirilecek. Kimi uygulamalarda doktorun hastayı görmesi önemlidir. Tele psikoloji olarak da uygulanabilir. Ne dereceye kadar uygulanacağına o alanın uzmanı karar verir. Hastalığın uzmanı uzaktan karar verebileceğini düşünüyorsa karar verilir. ABD'de bu uygulamalar Hindistan üzerinden çok yayılıyor. MR çekiminin raporlama maliyeti, Hindistan'da çok düşük. ABD'den Hintli uzmana görüntü gidiyor, raporlanıyor.
Başbakan bilgi
isteyince saatlerce
çalışıyorduk
n Sağlık-net'in benzeri bir uygulama, sağlık ocağı gibi temel sağlık merkezlerinde de yapılıyor?
Temel Sağlık İstatistik Modulü (TİSİM) adı verilen sistemle, örneğin, ana ve çocuk sağlığı gibi temel verileri topluyoruz. Sağlık-net tam geliştiği zaman bütün bu sistemler tamamen sağlık-net'e entegre olacak. Ben, anne ve bebek ölümüyle ilgili verileri 2008 boyunca her ay takip ettim. Daha önce böyle bir imkan yoktu. Veri açısından inanılmaz zorluklar yaşadık. Eski sistemde bir sürü insan veri çıkarmak için uzun süre çalışıyordu. Ben bir veri istediğimde hem geç, hem de 3 ya da 6 aylık eski veri geliyordu, taze veri bulamıyorduk. Başbakan isteyince saatlerce çalışmamız gerekti ve yine de oluşturduğumuz veriye tam güvenmeden vermek zorunda kaldık. Şimdi böyle değil, Başbakan da istese, bana da lazım olsa kolayca hazırlanıyor.
VERİMLİLİK ARTACAK
n Uzman doktor eksikliği nedeniyle uzaktan sağlık hizmeti verilmesi sağlanan 'tele-tıp' adı verilen bir proje başlattınız. Sistem nasıl işliyor ve yaygınlaştırmayı düşünüyor musunuz?
Tele- tıp uygulamasında ana maksat verimliliği artırmak ve vatandaşın işini kolaylaştırmak. İmkanları, insan kaynağı zengin olan hastane imkanlarını, bu imkanları zengin olmayan hastane ya da bölgeye ulaştırıyoruz. Diyelim ki, Van'da, Bahçesaray ve Başkale'de uzman doktor eksikliği var. Van'daki hastane ile Ankara'daki hastane arasında irtibat kuruluyor. Bu şekilde birçok noktamız var, bunları giderek geliştireceğiz. Diyelim patoloji uzmanınız yok. Teknisyen kesitleri hazırladı. Bunları, iyi çözünürlüğü olan bir sistemle güvenli bir biçimde bir başka bir ildeki patologa ulaştırırsanız, raporlamasını o patolog yapar. Kan tahlilleri için de böyle. Kalp, elektro kardiyo kayıtları da bu şekilde karşı tarafa iletiliyor. Adıyaman'da da tele-kardiyoloji sistemi uygulanıyor. Elektronik imkanların tümünü kullanacağız. Tele tıp uzmanı arkadaşlarla yazılımcıların, elektronikçilerin birlikte geliştirecekleri uygulamalar daha da yayılacak."