Hasta Hakları Uygulamaları 5. Bölüm
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları Hasta Hakları Kurulları, Birimleri
ve İletişim Birimlerinin Kurulması İle Çalışma Usul ve Esasları
Sağlık Grup Başkanlıklarında Hasta Hakları Kurulları
Madde 26- Hasta hakları uygulamalarını planlamak, değerlendirmek ve uygulamak amacıyla sağlık
grup başkanlıkları bünyesinde “Hasta Hakları Kurulları” oluşturulur kurul biri başkan toplam 8 kişiden
teşekkül eder.
Kurul Üyeleri
Madde 27-
a) Başkan; Sağlık Grup Başkanı veya görevlendireceği bir hekim,
b) Sağlık Grup Başkanlığı’nda görevli hasta hakları birim sorumlusu,
c) Hasta hakları konusunda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu temsilcisi bir kişi
(Tüzüklerinde Hasta ve hasta yakınlarına hizmet amacını ifade eden maddeler bulunan
dernek yada vakıflar.) Sivil toplum örgütleri doğrudan Sağlık Grup Başkanlığı’na
başvuruda bulunarak ilgili kurum ve kuruluşlarda Sağlık Grup Başkanı tarafından
Kaymakamlık onayı ile görevlendirilme yapılacaktır.
d) Hakkında başvuru yapılan personelin birim sorumlusu,
10
e) Varsa hastanın avukatı (Hastayı temsil ettiğine dair vekaletin bulunması gerekir. Ayrıca
hasta veya yakını isterlerse kurula girerek kurul üyelerini konu hakkında
bilgilendirebilirler. Ama oylamaya katılamazlar ve oylama sırasında kurulda
bulunamazlar.)
f) 4688 Sayılı Kamu Sendikaları Kanununa göre il /ilçede yetki almış sendikanın temsilcisi,
g) Kendisi ve yakınlarının Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurumlarla ticari ilişkisi olmayan,65
yaşını geçmemiş, kurula sürekli olarak katılmasını engelleyecek kronik bir rahatsızlığı
olmayan Kaymakamlığın belirleyeceği bir vatandaş,
h) Belediye Encümenin seçilmiş üyelerinden Kaymakamca belirlenecek bir üye.
Sağlık Grup Başkanlığı Hasta Hakları Kurullarının Görevleri,
Çalışma Usul ve Esasları
Madde 28-
a) Hasta hakları uygulamalarının gerçekleştirilmesi, başvuru dosyalarının
değerlendirilmesi ve hasta haklarının geliştirilmesi için tavsiyelerde bulunmakla
görevlidir.
b) Hasta hakları kurulları başvuru dosyalarını (EK-15) hasta hakkı ihlali açısından
değerlendirip görüşünü idareye sunmakla yükümlüdür.
c) Kurul başvuru dosyası durumuna göre aşağıdaki iş ve işlemleri yapmak üzere haftada
en az bir defa toplanır. Görüşülecek dosya olmazsa kurul bir hafta sonra toplantı yapar
bunu erteleyemez. Kurul eğitim, hasta haklarının geliştirilmesi vb. konularda kararlar
alarak kurul öneri formuna kaydedip gerekli girişimler için gereği yapılmak üzere hasta
hakları birimine havale eder.
d) Kurula gelen başvuru dosyalarını değerlendirerek Hasta Hakları mevzuatı çerçevesinde
bir karara bağlar.Karar verme süresi birime yapılan başvurudan itibaren 15 iş günüdür.
e) Kurul, uzmanlık isteyen konularda bilirkişinin incelemesi için başvuru dosyasını sağlık
gurup başkanına gereği yapılmak üzere havale eder. Bu konu hakkında başvuru
sahibine bilgi verilir.
f) Kurul gizlilik esasına göre hareket eder. Kararları gizli oyla alır.(Kurul kararlarının
objektifliği, mahremiyeti ve gizliliğinin sağlanması, başvuru yapan kişinin ve hakkında
başvuru yapılan çalışanın isminin afişe olmaması için; Kurulda görüşülen dosyalarda
geçen isimler yerine “ÇALIŞAN” ve “BAŞVURAN” ibarelerini kullanarak başvuru
sahibinin ve hakkında başvuru yapılan çalışanın adı, soyadı ve diğer bilgilerinin
gizlenmesi sağlanır.
g) Kararlar gizli oylama neticesinde oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın
taraf olduğu görüş kabul edilir.
h) Alınan kararlar Hasta Hakları Kurul Karar Formu’na yazılır ve kurul üyeleri tarafından
imzalanarak , Hasta Hakları Birimi’ne gönderilir.
i) Kurulda belirlenen öneriler Kurul Önerileri Formuna kaydedilerek üyeler tarafından
imzalanır.
j) Kurul, söz konusu kurum ve kuruluşlarda hasta hakları uygulamaları ile ilgili personele
yapılması gereken eğitimleri planlar ve değerlendirme yapar.
k) Adli yargıya intikal eden ve/veya idari soruşturmaya konu olan ve aynı zamanda hasta
hakları biriminden kurula intikal eden başvurular kurulda görüşülmez. Başvuru sahibine
bilgi verilir.
l) Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları hasta hakları kurulları iş
akış şeması ekte (EK-4) verilmiştir.
Sağlık Grup Başkanlıklarında Oluşturulacak Hasta Hakları Birimleri
Madde 29- Tüm sağlık grup başkanlıklarında hasta hakları uygulamalarının planlanması,
değerlendirilmesi, uygulanması amacıyla hasta hakları birimi kurulur. Yeteri kadar sağlık hizmetleri sınıfı
ve genel idari hizmetleri sınıfı çalışanlardan oluşur.
Görevlendirilecek Personel
Madde 30- Tercihen lisans yada ön lisans mezunu bilgisayar kullanmayı bilen sağlık personeli
arasından sağlık grup başkanının teklifi ve Kaymakamın onayı ile hasta hakları birim sorumlusu
seçilir.
11
Hasta Hakları Birim Sorumlusunun Görev ve Sorumlulukları:
Madde 31-
a) Sağlık Grup Başkanlığı’na doğrudan veya sağlık kurum ve kuruluşlarından gelen
başvuruları kaydetmek ve dosyalarını hazırlamak.
b) Hakkında başvuru yapılan çalışan hakkında en geç 2 gün içinde bilgi istemek.
c) Gerekli istatistikleri tutmak.
d) Kurula katılmak.
e) İl koordinatörünün vereceği bu yönergede belirlenen diğer görevleri yerine getirmek.
f) Verilecek olan eğitimin organizasyonunu yapmak.
g) Başvurularla ilgili bilgi vermek, danışmanlık yapmak.
Fiziki Nitelikler
Madde 32- Sağlık Grup Başkanlığı’na bağlı kurulan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum
ve Kuruluşları Hasta Hakları Birimleri başvuru yapacak olanların kolayca ulaşabilecekleri mekanlarda
kurulur. Başvurunun mahremiyetinin sağlanması için en az bir oda tahsis edilir. Telefon, fax, internet
bağlantılı bir bilgisayar, yeterli sayıda koltuk, sandalye ve masa gibi araç gereç sağlanır. Sağlık Grup
Başkanlıklarında kurulacak Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları hasta hakları
birimleri iş akış şeması ekte (EK-12) verilmiştir.
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Oluşturulacak Hasta Hakları
İletişim Birimleri
Hasta Hakları İletişim Sorumlusu:
Madde 33-
Tercihen lisans veya önlisans mezunu sağlık personeli arasından sorumlu hekimin teklifi ile sağlık
grup başkanı tarafından görevlendirilir. İletişim sorumlusu hasta hakları eğitimi aldıktan sonra
çalışmaya başlar.
Görev ve Sorumlulukları
Madde 34-
a) Başta çocuklar ve özürlüler olmak üzere tüm hastaların danışmanlığını yapmak.
b) Başvuruları almak, ilk, görüşmeyi yapmak, hasta hakları başvuru formunu doldurmak (EK-
5), başvuru sahibine bilgi vermek, danışmanlık yapmak.
c) Başvurular yerinde çözülürse “Yerinde Çözülen Sorunlar” (EK-6) defterine kaydını yapmak.
Yerinde çözülemeyen sorunlar için ise hasta hakları başvuru formunu doldurarak Sağlık
Gurup Başkanlığına göndermek.
d) Hastaların eleştiri ve önerilerini dinlemek.
e) Hasta hakları uygulamaları hizmetine ulaşımı kolaylaştırmak ve kullanımını daha kolay
hale getirmek.
f) Hasta hakları kurulunda incelenmek üzere dosyayı hazırlamak.
g) Hasta hakları uygulamalarını geliştirmek için çalışmalar yaparak kurula sunmak.
h) Hasta hakları uygulamaları ile ilgili eğitim programları,eğitimlerin uygulanması, sorunlar ve
gereksinimler konusunda Sağlık Grup Başkanlığı bünyesinde kurulmuş olan Hasta
Hakları Birimine bilgi vermek ve görüşlerini almak.
i) Hasta hakları uygulamaları ile ilgili gerekli kayıt ve istatistikleri tutmak ve Sağlık Gurup
Başkanlıkları’na göndermek.
j) Başvuru alındığında durum acil ise aynı gün idareyi bilgilendirmek.
k) Hakkında başvuru yapılan çalışan hakkında aynı gün kurum amirinin imzası ile “Bilgi
Formu”(EK-7) doldurmak ve bilgi istemek. Bilgi isteme formunda bilgi istenen kişinin ismi
dışında kişisel bilgilerinin gizli tutulmasını sağlamak, formu imza karşılığı teslim etmek ve
imza karşılığı almak.
l) Bilgi Formu’nun 2 gün içinde cevaplandırılmasının takibini yapmak.
m) Evrakları “ Gelen-Giden Evrak Defteri”ne kaydetmek.
12
n) Kurulda görüşülecek tüm bilgi ve belgeleri başvuru tarihinden itibaren en geç 4. günün
sonunda ulaşacak şekilde Sağlık Gurup Başkanlığı’na göndermek.
o) Hasta hakları uygulamaları hakkında İl Koordinatörü’ne bilgi vermek.
p) Çalışmaları hasta merkezli, hastaların haklarını daha çok koruyan ve hastaları memnun
etmeye ve alınan kararlara hastaları da dahil etmeye yönelik uygulamaları sürdürmek.
q) Hasta hakları uygulaması konusunda hasta hakları birimiyle iş birliğini ve koordinasyonu
sağlamak.
r) Hasta hakları panolarını ilgili yerlere asmak.
Fiziki Nitelikler
Madde 35- Kurumun fiziki şartlarına göre; başvuru yapacak olanların kolayca ulaşabilecekleri
mekanlarda kurulur ve gizlilik esasına uygun bir düzenleme yapılarak mahremiyet sağlanır. Ayaktan
Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında oluşturulacak hasta hakları iletişim birimleri iş
akış şeması ekte (EK-14) verilmiştir.
Sağlık Grup Başkanlığı Bulunmayan İl Merkezlerinde Oluşturulacak Ayakta Teşhis ve Tedavi
Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları Hasta Hakları Kurulları
Madde 36- Hasta hakları uygulamalarını planlamak, değerlendirmek ve uygulamak amacıyla İl
Sağlık Müdürlükleri bünyesinde “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları Hasta
Hakları Kurulu” oluşturulur. Kurul biri başkan toplam 8 kişiden teşekkül eder.
Kurul Üyeleri
Madde 37-
a. Başkan; İl Sağlık Müdürlüğü’nün görevlendireceği bir hekim,
b. İl Sağlık Müdürlüğünde görevli hasta hakları birim sorumlusu,
c. Hasta hakları konusunda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu temsilcisi bir kişi (Tüzüklerinde
Hasta ve hasta yakınlarına hizmet amacını ifade eden maddeler bulunan dernek yada vakıflar.)
Sivil toplum örgütleri İl Sağlık Müdürlüğü’ne doğrudan başvuruda bulunarak ilgili kurum ve
kuruluşlarda İl Sağlık Müdürü tarafından Valilik onayı ile görevlendirilme yapılacaktır.
d. Hakkında başvuru yapılan personelin birim sorumlusu,
e. Varsa hastanın avukatı (Hastayı temsil ettiğine dair vekaletin bulunması gerekir. Ayrıca hasta
veya yakını isterlerse kurula girerek kurul üyelerini konu hakkında bilgilendirebilirler. Ama
oylamaya katılamazlar ve oylama sırasında kurulda bulunamazlar.)
f. 4688 Sayılı Kamu Sendikaları Kanununa göre ilde tüm sağlık kuruluşlarında en çok üyesi bulunan
sendika temsilcisi,
g. Valiliğin belirleyeceği aşağıdaki niteliklere sahip bir vatandaş. (kendisi ve yakınlarının Sağlık
Bakanlığı’na bağlı kurumlarla ticari ilişkisi olmayan,65 yaşını geçmemiş, kurula sürekli olarak
katılmasını engelleyecek kronik bir rahatsızlığı olmayan gönüllü bir kişi kurulda görev alır.)
h. İl genel meclisi üyeleri arasından Vali tarafından seçilecek bir üye.
Hasta Hakları Kurulları
Görevleri, Çalışma Usul ve Esasları
Madde 38-Hasta hakları uygulamalarının gerçekleştirilmesi, başvuru dosyalarının
değerlendirilmesi ve hasta haklarının geliştirilmesi için tavsiyelerde bulunmakla görevlidir.
a. Hasta hakları kurulları başvuru dosyalarını(EK-15) hasta hakkı ihlali açısından
değerlendirip görüşünü sunmakla yükümlüdür.
b. Kurul başvuru dosyası durumuna göre aşağıdaki iş ve işlemleri yapmak üzere haftada en
az bir defa toplanır. Görüşülecek dosya olmazsa kurul bir hafta sonra toplantı yapar bunu
13
erteleyemez.Kurul eğitim, hasta haklarının geliştirilmesi vb. konularda kararlar alarak kurul
öneri formuna kaydedip gerekli girişimler için gereği yapılmak üzere hasta hakları birimine
havale eder.
c. Kurula gelen başvuru dosyalarını değerlendirerek Hasta Hakları mevzuatı çerçevesinde bir
karara bağlar. Karar verme süresi birime yapılan başvurudan itibaren 15 iş günüdür
d. Kurul, uzmanlık isteyen konularda bilirkişinin incelemesi için başvuru dosyasını Sağlık
müdürüne gereği yapılmak üzere havale eder. Bu konuda başvuru sahibine bilgi verilir.
e. Kurul gizlilik esasına göre hareket eder. Kararları gizli oyla alır.(Kurul kararlarının
objektifliği, mahremiyeti ve gizliliğinin sağlanması, başvuru yapan kişinin ve hakkında
başvuru yapılan çalışanın isminin afişe olmaması için; Kurulda görüşülen dosyalarda
geçen isimler yerine “ÇALIŞAN” ve “BAŞVURAN” ibarelerini kullanarak başvuru sahibinin
ve hakkında başvuru yapılan çalışanın adı, soyadı ve diğer bilgilerinin gizlenmesi sağlanır.
f. Kararlar gizli oylama neticesinde oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın
taraf olduğu görüş kabul edilir.
g. Alınan kararlar Hasta Hakları Kurul Karar Formuna yazılır ve kurul üyeleri tarafından
imzalanarak , Hasta Hakları Birimine gönderilir.
h. Kurulda belirlenen öneriler Kurul Önerileri Formuna kaydedilerek imza altına alınır.
i. Kurul, söz konusu kurum ve kuruluşlarda hasta hakları uygulamaları ile ilgili personele
yapılması gereken eğitimleri planlar ve değerlendirme yapar.
j. Adli yargıya intikal eden ve/veya idari soruşturmaya konu olan ve aynı zamanda hasta
hakları biriminden kurula intikal eden başvurular kurulda görüşülmez. Başvuru sahibine
bilgi verilir.
Sağlık Grup Başkanlığı Bulunmayan İl Merkezlerinde Kurulacak Ayakta Teşhis ve Tedavi
Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları Hasta Hakları Birimleri
Madde 39- Sağlık Müdürlükleri’nce hasta hakları uygulamalarını planlanması, değerlendirilmesi,
uygulanması amacıyla hasta hakları birimi kurulur. İl Sağlık Müdürlükleri’nde hasta hakları uygulamalarını
kurul adına yürütür. Yeteri kadar sağlık hizmetleri sınıfı ve genel idari hizmetleri sınıfı çalışanlardan
oluşur.
Görevlendirilecek Personel
Madde 40- Tercihen lisans yada ön lisans mezunu, bilgisayar kullanmayı bilen diğer sağlık
personeli arasından İl Sağlık Müdürü’nün teklifi ve Valiliğin onayı ile hasta hakları birim sorumlusu
seçilir.
Hasta Hakları Birim Sorumlusu Görev ve Sorumlulukları:
Madde 41-
a. İl Sağlık Müdürlüğü’ne doğrudan veya sağlık kurum ve kuruluşlarından gelen başvuruları
kaydetmek ve dosyalarını hazırlamak,
b. Hakkında başvuru yapılan çalışan hakkında en geç 2 gün içinde bilgi istemek.
c. Gerekli istatistikleri tutmak.
d. Kurula katılmak.
e. İl Koordinatörü’nün istediği görevleri yerine getirmek.
f. Yapılacak olan eğitimin organizasyonunu sağlamak.
g. Sonuçlar hakkında başvuranları bilgilendirmek bundan sonra neler yapabileceği
konusunda bilgi vermek, danışmanlık yapmak.
Fiziki Nitelikler
Madde 42- İl Sağlık Müdürlükleri’ne bağlı kurulan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve
Kuruluşları hasta hakları birimleri başvuru yapacak olanların kolayca ulaşabilecekleri mekanlarda kurulur.
Başvurunun mahremiyetinin sağlanması için en az bir oda tahsis edilir. Telefon, fax, internet bağlantılı
bir bilgisayar, yeterli sayıda koltuk, sandalye ve masa gibi araç gereç sağlanır.
14
ALTINCI BÖLÜM
Muhtelif ve Son Hükümler
Müeyyideler ve Sorumluluklar
Madde 43-
a) Hasta hakları ihlalleri nedeniyle hasta hakları kurulları tarafından hazırlanan öneriler ile
kusurlu bulunan ve idareye bildirilen sağlık çalışanı hakkında ilgili mevzuata göre işlem
yapılır. Hasta hakkı ihlali kendisine bildirilen idareci gerekli işlemlerin yapılmamasından veya
gecikmesinden doğacak adli ve idari sonuçlardan sorumludur.
b) Kurul başkanı imzası ile istenen bilgi ve belgelerin verilmesinin zorunlu olduğu halde buna
uymayan personel hakkında 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. Maddesinin ilgili
hükümlerine göre işlem yapılır.
c) Hasta Hakları Kurulu kararına istinaden hakkında disiplin soruşturması açılıp, 657 sayılı
Devlet Memurları Kanunu’nun 125 inci maddesine göre cezalandırılanlar hakkındaki
uygulama “Sağlık Bakanlığı’na Bağlı İkinci Ve Üçüncü Basamak Sağlık Kurumlarında
Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönergede”
belirtildiği şekilde yapılır.
d) Hak ihlali aynı zamanda Ceza Hukukuna göre suç teşkil ettiği takdirde; memur olan çalışan
hakkında,04.12.1999 tarih ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin
Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine göre işlem başlatılmasından ita amiri
sorumludur.
e) Hasta hakları kurulunca sonuçlandırılan dosyalardan idari ve adli işlem yapılması gerekenler
hakkında hastanelerde baştabiplerce, diğer sağlık kurumlarında çalışanlarla ilgili olarak
Sağlık Müdürü tarafından en geç 30 gün içinde gerekli işlemler başlatılır, bu süreye
uymayanlar hakkında Bakanlıkça genel hükümlere göre işlem yapılır.
f) Hasta veya yakınlarının, başvurularını almayan, başvuruları belirlenen usul ve esaslara göre
işleme koymayan çalışan veya yöneticiler hakkında genel hükümlere göre ilgililerince işlem
yapılır.
Sivil Toplum Örgütlerinin Kurullarda Görevlendirilmesi
Madde 44- İl merkezlerindeki kamu hastanelerinin hasta hakları kurullarında görev almak isteyen
sivil toplum kuruluşu yetkili temsilcileri doğrudan Valiliğe başvurur. Valilik tarafından görevlendirilme
yapılır. İlçelerde Sağlık Grup Başkanlıkları’nda kurulan hasta hakları kurullarında görev almak isteyen
sivil toplum örgütleri Kaymakamlığa başvuruda bulunarak ilgili kurum ve kuruluşlarda Kaymakamlık onayı
ile görevlendirilme yapılacaktır.
Kurullarda görev almak üzere Valiliğe ve Kaymakamlığa müracaat eden sivil toplum kuruluşunun
tüzüklerinde hasta ve hasta yakınlarına yönelik çalışma yapabileceğine dair hüküm bulunması
15
gerekmektedir. Bu yolla kurula katılmasına karar verilen sivil toplum kuruluşları ile ticari ilişkisi olmayan
ilgili sağlık kurum /kuruluşu bir temsilci görevlendirir.
Dernek adına kurullara katılan kişiler kurulda görüşülen dosyalar ile ilgili bilgileri kurul dışındaki
kişilerle paylaşamaz. Bu tür durumlarda doğacak olan zararlardan dernek temsilcisi sorumludur. Bu
hususlara uymayan temsilci görevlendirilmesi veya durumun sonra ortaya çıkması halinde sivil toplum
kuruluşları temsilcisinin toplantıya katılmasına izin verilmez.
Hizmet Alımı
Madde 45- Hastaneler, halkla ilişkiler, rehberlik ve hosteslik hizmetlerini gördürmek üzere ilgili
mevzuata göre hizmet alımı yapabilir.
Sorumluluk
Madde 46- Sağlık kurum ve kuruluşlarında hasta hakları mevzuatı kapsamında sağlık hizmetlerine
ulaşma ve sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkının engellenmesi durumunda, kuruluş veya kurumun
amiri sorumludur.
Başvuru Kabul Şartları
Madde 47- Başvurunun Hasta Hakları Birimleri’nce kabul edilebilmesi için şu bilgileri içermesi
gerekmektedir.
Başvuranın : Adı, Soyadı, İletişim Adresi, Birimden Başvuru Yapmışsa
İmzalı Başvuru Belgesi,
Başvuruya Konu Olan Kurumun : İli, İlçesi, Kurumun İsmi, Başvuruya Konu Olan Birim,
Başvuru Yapılan Personelin : Adı, Soyadı,
İ
nternetten yapılan başvurularda birim, başvuru yapan kişinin adres bilgilerini doğruladıktan sonra
kişinin birime gelip imza atmasına gerek kalmadan işlemleri başlatır ve sonuçlandırır.
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 48- 15.10.2003 tarih ve 19499 sayılı Makam Onayı ile yürürlüğe giren “Sağlık Tesislerinde
Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Yönerge” yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 49- Bu Yönerge Bakan onayını takiben yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 50- Bu Yönerge hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları Hasta Hakları Kurulları, Birimleri
ve İletişim Birimlerinin Kurulması İle Çalışma Usul ve Esasları
Sağlık Grup Başkanlıklarında Hasta Hakları Kurulları
Madde 26- Hasta hakları uygulamalarını planlamak, değerlendirmek ve uygulamak amacıyla sağlık
grup başkanlıkları bünyesinde “Hasta Hakları Kurulları” oluşturulur kurul biri başkan toplam 8 kişiden
teşekkül eder.
Kurul Üyeleri
Madde 27-
a) Başkan; Sağlık Grup Başkanı veya görevlendireceği bir hekim,
b) Sağlık Grup Başkanlığı’nda görevli hasta hakları birim sorumlusu,
c) Hasta hakları konusunda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu temsilcisi bir kişi
(Tüzüklerinde Hasta ve hasta yakınlarına hizmet amacını ifade eden maddeler bulunan
dernek yada vakıflar.) Sivil toplum örgütleri doğrudan Sağlık Grup Başkanlığı’na
başvuruda bulunarak ilgili kurum ve kuruluşlarda Sağlık Grup Başkanı tarafından
Kaymakamlık onayı ile görevlendirilme yapılacaktır.
d) Hakkında başvuru yapılan personelin birim sorumlusu,
10
e) Varsa hastanın avukatı (Hastayı temsil ettiğine dair vekaletin bulunması gerekir. Ayrıca
hasta veya yakını isterlerse kurula girerek kurul üyelerini konu hakkında
bilgilendirebilirler. Ama oylamaya katılamazlar ve oylama sırasında kurulda
bulunamazlar.)
f) 4688 Sayılı Kamu Sendikaları Kanununa göre il /ilçede yetki almış sendikanın temsilcisi,
g) Kendisi ve yakınlarının Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurumlarla ticari ilişkisi olmayan,65
yaşını geçmemiş, kurula sürekli olarak katılmasını engelleyecek kronik bir rahatsızlığı
olmayan Kaymakamlığın belirleyeceği bir vatandaş,
h) Belediye Encümenin seçilmiş üyelerinden Kaymakamca belirlenecek bir üye.
Sağlık Grup Başkanlığı Hasta Hakları Kurullarının Görevleri,
Çalışma Usul ve Esasları
Madde 28-
a) Hasta hakları uygulamalarının gerçekleştirilmesi, başvuru dosyalarının
değerlendirilmesi ve hasta haklarının geliştirilmesi için tavsiyelerde bulunmakla
görevlidir.
b) Hasta hakları kurulları başvuru dosyalarını (EK-15) hasta hakkı ihlali açısından
değerlendirip görüşünü idareye sunmakla yükümlüdür.
c) Kurul başvuru dosyası durumuna göre aşağıdaki iş ve işlemleri yapmak üzere haftada
en az bir defa toplanır. Görüşülecek dosya olmazsa kurul bir hafta sonra toplantı yapar
bunu erteleyemez. Kurul eğitim, hasta haklarının geliştirilmesi vb. konularda kararlar
alarak kurul öneri formuna kaydedip gerekli girişimler için gereği yapılmak üzere hasta
hakları birimine havale eder.
d) Kurula gelen başvuru dosyalarını değerlendirerek Hasta Hakları mevzuatı çerçevesinde
bir karara bağlar.Karar verme süresi birime yapılan başvurudan itibaren 15 iş günüdür.
e) Kurul, uzmanlık isteyen konularda bilirkişinin incelemesi için başvuru dosyasını sağlık
gurup başkanına gereği yapılmak üzere havale eder. Bu konu hakkında başvuru
sahibine bilgi verilir.
f) Kurul gizlilik esasına göre hareket eder. Kararları gizli oyla alır.(Kurul kararlarının
objektifliği, mahremiyeti ve gizliliğinin sağlanması, başvuru yapan kişinin ve hakkında
başvuru yapılan çalışanın isminin afişe olmaması için; Kurulda görüşülen dosyalarda
geçen isimler yerine “ÇALIŞAN” ve “BAŞVURAN” ibarelerini kullanarak başvuru
sahibinin ve hakkında başvuru yapılan çalışanın adı, soyadı ve diğer bilgilerinin
gizlenmesi sağlanır.
g) Kararlar gizli oylama neticesinde oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın
taraf olduğu görüş kabul edilir.
h) Alınan kararlar Hasta Hakları Kurul Karar Formu’na yazılır ve kurul üyeleri tarafından
imzalanarak , Hasta Hakları Birimi’ne gönderilir.
i) Kurulda belirlenen öneriler Kurul Önerileri Formuna kaydedilerek üyeler tarafından
imzalanır.
j) Kurul, söz konusu kurum ve kuruluşlarda hasta hakları uygulamaları ile ilgili personele
yapılması gereken eğitimleri planlar ve değerlendirme yapar.
k) Adli yargıya intikal eden ve/veya idari soruşturmaya konu olan ve aynı zamanda hasta
hakları biriminden kurula intikal eden başvurular kurulda görüşülmez. Başvuru sahibine
bilgi verilir.
l) Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları hasta hakları kurulları iş
akış şeması ekte (EK-4) verilmiştir.
Sağlık Grup Başkanlıklarında Oluşturulacak Hasta Hakları Birimleri
Madde 29- Tüm sağlık grup başkanlıklarında hasta hakları uygulamalarının planlanması,
değerlendirilmesi, uygulanması amacıyla hasta hakları birimi kurulur. Yeteri kadar sağlık hizmetleri sınıfı
ve genel idari hizmetleri sınıfı çalışanlardan oluşur.
Görevlendirilecek Personel
Madde 30- Tercihen lisans yada ön lisans mezunu bilgisayar kullanmayı bilen sağlık personeli
arasından sağlık grup başkanının teklifi ve Kaymakamın onayı ile hasta hakları birim sorumlusu
seçilir.
11
Hasta Hakları Birim Sorumlusunun Görev ve Sorumlulukları:
Madde 31-
a) Sağlık Grup Başkanlığı’na doğrudan veya sağlık kurum ve kuruluşlarından gelen
başvuruları kaydetmek ve dosyalarını hazırlamak.
b) Hakkında başvuru yapılan çalışan hakkında en geç 2 gün içinde bilgi istemek.
c) Gerekli istatistikleri tutmak.
d) Kurula katılmak.
e) İl koordinatörünün vereceği bu yönergede belirlenen diğer görevleri yerine getirmek.
f) Verilecek olan eğitimin organizasyonunu yapmak.
g) Başvurularla ilgili bilgi vermek, danışmanlık yapmak.
Fiziki Nitelikler
Madde 32- Sağlık Grup Başkanlığı’na bağlı kurulan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum
ve Kuruluşları Hasta Hakları Birimleri başvuru yapacak olanların kolayca ulaşabilecekleri mekanlarda
kurulur. Başvurunun mahremiyetinin sağlanması için en az bir oda tahsis edilir. Telefon, fax, internet
bağlantılı bir bilgisayar, yeterli sayıda koltuk, sandalye ve masa gibi araç gereç sağlanır. Sağlık Grup
Başkanlıklarında kurulacak Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları hasta hakları
birimleri iş akış şeması ekte (EK-12) verilmiştir.
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Oluşturulacak Hasta Hakları
İletişim Birimleri
Hasta Hakları İletişim Sorumlusu:
Madde 33-
Tercihen lisans veya önlisans mezunu sağlık personeli arasından sorumlu hekimin teklifi ile sağlık
grup başkanı tarafından görevlendirilir. İletişim sorumlusu hasta hakları eğitimi aldıktan sonra
çalışmaya başlar.
Görev ve Sorumlulukları
Madde 34-
a) Başta çocuklar ve özürlüler olmak üzere tüm hastaların danışmanlığını yapmak.
b) Başvuruları almak, ilk, görüşmeyi yapmak, hasta hakları başvuru formunu doldurmak (EK-
5), başvuru sahibine bilgi vermek, danışmanlık yapmak.
c) Başvurular yerinde çözülürse “Yerinde Çözülen Sorunlar” (EK-6) defterine kaydını yapmak.
Yerinde çözülemeyen sorunlar için ise hasta hakları başvuru formunu doldurarak Sağlık
Gurup Başkanlığına göndermek.
d) Hastaların eleştiri ve önerilerini dinlemek.
e) Hasta hakları uygulamaları hizmetine ulaşımı kolaylaştırmak ve kullanımını daha kolay
hale getirmek.
f) Hasta hakları kurulunda incelenmek üzere dosyayı hazırlamak.
g) Hasta hakları uygulamalarını geliştirmek için çalışmalar yaparak kurula sunmak.
h) Hasta hakları uygulamaları ile ilgili eğitim programları,eğitimlerin uygulanması, sorunlar ve
gereksinimler konusunda Sağlık Grup Başkanlığı bünyesinde kurulmuş olan Hasta
Hakları Birimine bilgi vermek ve görüşlerini almak.
i) Hasta hakları uygulamaları ile ilgili gerekli kayıt ve istatistikleri tutmak ve Sağlık Gurup
Başkanlıkları’na göndermek.
j) Başvuru alındığında durum acil ise aynı gün idareyi bilgilendirmek.
k) Hakkında başvuru yapılan çalışan hakkında aynı gün kurum amirinin imzası ile “Bilgi
Formu”(EK-7) doldurmak ve bilgi istemek. Bilgi isteme formunda bilgi istenen kişinin ismi
dışında kişisel bilgilerinin gizli tutulmasını sağlamak, formu imza karşılığı teslim etmek ve
imza karşılığı almak.
l) Bilgi Formu’nun 2 gün içinde cevaplandırılmasının takibini yapmak.
m) Evrakları “ Gelen-Giden Evrak Defteri”ne kaydetmek.
12
n) Kurulda görüşülecek tüm bilgi ve belgeleri başvuru tarihinden itibaren en geç 4. günün
sonunda ulaşacak şekilde Sağlık Gurup Başkanlığı’na göndermek.
o) Hasta hakları uygulamaları hakkında İl Koordinatörü’ne bilgi vermek.
p) Çalışmaları hasta merkezli, hastaların haklarını daha çok koruyan ve hastaları memnun
etmeye ve alınan kararlara hastaları da dahil etmeye yönelik uygulamaları sürdürmek.
q) Hasta hakları uygulaması konusunda hasta hakları birimiyle iş birliğini ve koordinasyonu
sağlamak.
r) Hasta hakları panolarını ilgili yerlere asmak.
Fiziki Nitelikler
Madde 35- Kurumun fiziki şartlarına göre; başvuru yapacak olanların kolayca ulaşabilecekleri
mekanlarda kurulur ve gizlilik esasına uygun bir düzenleme yapılarak mahremiyet sağlanır. Ayaktan
Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında oluşturulacak hasta hakları iletişim birimleri iş
akış şeması ekte (EK-14) verilmiştir.
Sağlık Grup Başkanlığı Bulunmayan İl Merkezlerinde Oluşturulacak Ayakta Teşhis ve Tedavi
Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları Hasta Hakları Kurulları
Madde 36- Hasta hakları uygulamalarını planlamak, değerlendirmek ve uygulamak amacıyla İl
Sağlık Müdürlükleri bünyesinde “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları Hasta
Hakları Kurulu” oluşturulur. Kurul biri başkan toplam 8 kişiden teşekkül eder.
Kurul Üyeleri
Madde 37-
a. Başkan; İl Sağlık Müdürlüğü’nün görevlendireceği bir hekim,
b. İl Sağlık Müdürlüğünde görevli hasta hakları birim sorumlusu,
c. Hasta hakları konusunda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu temsilcisi bir kişi (Tüzüklerinde
Hasta ve hasta yakınlarına hizmet amacını ifade eden maddeler bulunan dernek yada vakıflar.)
Sivil toplum örgütleri İl Sağlık Müdürlüğü’ne doğrudan başvuruda bulunarak ilgili kurum ve
kuruluşlarda İl Sağlık Müdürü tarafından Valilik onayı ile görevlendirilme yapılacaktır.
d. Hakkında başvuru yapılan personelin birim sorumlusu,
e. Varsa hastanın avukatı (Hastayı temsil ettiğine dair vekaletin bulunması gerekir. Ayrıca hasta
veya yakını isterlerse kurula girerek kurul üyelerini konu hakkında bilgilendirebilirler. Ama
oylamaya katılamazlar ve oylama sırasında kurulda bulunamazlar.)
f. 4688 Sayılı Kamu Sendikaları Kanununa göre ilde tüm sağlık kuruluşlarında en çok üyesi bulunan
sendika temsilcisi,
g. Valiliğin belirleyeceği aşağıdaki niteliklere sahip bir vatandaş. (kendisi ve yakınlarının Sağlık
Bakanlığı’na bağlı kurumlarla ticari ilişkisi olmayan,65 yaşını geçmemiş, kurula sürekli olarak
katılmasını engelleyecek kronik bir rahatsızlığı olmayan gönüllü bir kişi kurulda görev alır.)
h. İl genel meclisi üyeleri arasından Vali tarafından seçilecek bir üye.
Hasta Hakları Kurulları
Görevleri, Çalışma Usul ve Esasları
Madde 38-Hasta hakları uygulamalarının gerçekleştirilmesi, başvuru dosyalarının
değerlendirilmesi ve hasta haklarının geliştirilmesi için tavsiyelerde bulunmakla görevlidir.
a. Hasta hakları kurulları başvuru dosyalarını(EK-15) hasta hakkı ihlali açısından
değerlendirip görüşünü sunmakla yükümlüdür.
b. Kurul başvuru dosyası durumuna göre aşağıdaki iş ve işlemleri yapmak üzere haftada en
az bir defa toplanır. Görüşülecek dosya olmazsa kurul bir hafta sonra toplantı yapar bunu
13
erteleyemez.Kurul eğitim, hasta haklarının geliştirilmesi vb. konularda kararlar alarak kurul
öneri formuna kaydedip gerekli girişimler için gereği yapılmak üzere hasta hakları birimine
havale eder.
c. Kurula gelen başvuru dosyalarını değerlendirerek Hasta Hakları mevzuatı çerçevesinde bir
karara bağlar. Karar verme süresi birime yapılan başvurudan itibaren 15 iş günüdür
d. Kurul, uzmanlık isteyen konularda bilirkişinin incelemesi için başvuru dosyasını Sağlık
müdürüne gereği yapılmak üzere havale eder. Bu konuda başvuru sahibine bilgi verilir.
e. Kurul gizlilik esasına göre hareket eder. Kararları gizli oyla alır.(Kurul kararlarının
objektifliği, mahremiyeti ve gizliliğinin sağlanması, başvuru yapan kişinin ve hakkında
başvuru yapılan çalışanın isminin afişe olmaması için; Kurulda görüşülen dosyalarda
geçen isimler yerine “ÇALIŞAN” ve “BAŞVURAN” ibarelerini kullanarak başvuru sahibinin
ve hakkında başvuru yapılan çalışanın adı, soyadı ve diğer bilgilerinin gizlenmesi sağlanır.
f. Kararlar gizli oylama neticesinde oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın
taraf olduğu görüş kabul edilir.
g. Alınan kararlar Hasta Hakları Kurul Karar Formuna yazılır ve kurul üyeleri tarafından
imzalanarak , Hasta Hakları Birimine gönderilir.
h. Kurulda belirlenen öneriler Kurul Önerileri Formuna kaydedilerek imza altına alınır.
i. Kurul, söz konusu kurum ve kuruluşlarda hasta hakları uygulamaları ile ilgili personele
yapılması gereken eğitimleri planlar ve değerlendirme yapar.
j. Adli yargıya intikal eden ve/veya idari soruşturmaya konu olan ve aynı zamanda hasta
hakları biriminden kurula intikal eden başvurular kurulda görüşülmez. Başvuru sahibine
bilgi verilir.
Sağlık Grup Başkanlığı Bulunmayan İl Merkezlerinde Kurulacak Ayakta Teşhis ve Tedavi
Yapan Sağlık Kurum ve Kuruluşları Hasta Hakları Birimleri
Madde 39- Sağlık Müdürlükleri’nce hasta hakları uygulamalarını planlanması, değerlendirilmesi,
uygulanması amacıyla hasta hakları birimi kurulur. İl Sağlık Müdürlükleri’nde hasta hakları uygulamalarını
kurul adına yürütür. Yeteri kadar sağlık hizmetleri sınıfı ve genel idari hizmetleri sınıfı çalışanlardan
oluşur.
Görevlendirilecek Personel
Madde 40- Tercihen lisans yada ön lisans mezunu, bilgisayar kullanmayı bilen diğer sağlık
personeli arasından İl Sağlık Müdürü’nün teklifi ve Valiliğin onayı ile hasta hakları birim sorumlusu
seçilir.
Hasta Hakları Birim Sorumlusu Görev ve Sorumlulukları:
Madde 41-
a. İl Sağlık Müdürlüğü’ne doğrudan veya sağlık kurum ve kuruluşlarından gelen başvuruları
kaydetmek ve dosyalarını hazırlamak,
b. Hakkında başvuru yapılan çalışan hakkında en geç 2 gün içinde bilgi istemek.
c. Gerekli istatistikleri tutmak.
d. Kurula katılmak.
e. İl Koordinatörü’nün istediği görevleri yerine getirmek.
f. Yapılacak olan eğitimin organizasyonunu sağlamak.
g. Sonuçlar hakkında başvuranları bilgilendirmek bundan sonra neler yapabileceği
konusunda bilgi vermek, danışmanlık yapmak.
Fiziki Nitelikler
Madde 42- İl Sağlık Müdürlükleri’ne bağlı kurulan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapan Sağlık Kurum ve
Kuruluşları hasta hakları birimleri başvuru yapacak olanların kolayca ulaşabilecekleri mekanlarda kurulur.
Başvurunun mahremiyetinin sağlanması için en az bir oda tahsis edilir. Telefon, fax, internet bağlantılı
bir bilgisayar, yeterli sayıda koltuk, sandalye ve masa gibi araç gereç sağlanır.
14
ALTINCI BÖLÜM
Muhtelif ve Son Hükümler
Müeyyideler ve Sorumluluklar
Madde 43-
a) Hasta hakları ihlalleri nedeniyle hasta hakları kurulları tarafından hazırlanan öneriler ile
kusurlu bulunan ve idareye bildirilen sağlık çalışanı hakkında ilgili mevzuata göre işlem
yapılır. Hasta hakkı ihlali kendisine bildirilen idareci gerekli işlemlerin yapılmamasından veya
gecikmesinden doğacak adli ve idari sonuçlardan sorumludur.
b) Kurul başkanı imzası ile istenen bilgi ve belgelerin verilmesinin zorunlu olduğu halde buna
uymayan personel hakkında 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. Maddesinin ilgili
hükümlerine göre işlem yapılır.
c) Hasta Hakları Kurulu kararına istinaden hakkında disiplin soruşturması açılıp, 657 sayılı
Devlet Memurları Kanunu’nun 125 inci maddesine göre cezalandırılanlar hakkındaki
uygulama “Sağlık Bakanlığı’na Bağlı İkinci Ve Üçüncü Basamak Sağlık Kurumlarında
Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönergede”
belirtildiği şekilde yapılır.
d) Hak ihlali aynı zamanda Ceza Hukukuna göre suç teşkil ettiği takdirde; memur olan çalışan
hakkında,04.12.1999 tarih ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin
Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine göre işlem başlatılmasından ita amiri
sorumludur.
e) Hasta hakları kurulunca sonuçlandırılan dosyalardan idari ve adli işlem yapılması gerekenler
hakkında hastanelerde baştabiplerce, diğer sağlık kurumlarında çalışanlarla ilgili olarak
Sağlık Müdürü tarafından en geç 30 gün içinde gerekli işlemler başlatılır, bu süreye
uymayanlar hakkında Bakanlıkça genel hükümlere göre işlem yapılır.
f) Hasta veya yakınlarının, başvurularını almayan, başvuruları belirlenen usul ve esaslara göre
işleme koymayan çalışan veya yöneticiler hakkında genel hükümlere göre ilgililerince işlem
yapılır.
Sivil Toplum Örgütlerinin Kurullarda Görevlendirilmesi
Madde 44- İl merkezlerindeki kamu hastanelerinin hasta hakları kurullarında görev almak isteyen
sivil toplum kuruluşu yetkili temsilcileri doğrudan Valiliğe başvurur. Valilik tarafından görevlendirilme
yapılır. İlçelerde Sağlık Grup Başkanlıkları’nda kurulan hasta hakları kurullarında görev almak isteyen
sivil toplum örgütleri Kaymakamlığa başvuruda bulunarak ilgili kurum ve kuruluşlarda Kaymakamlık onayı
ile görevlendirilme yapılacaktır.
Kurullarda görev almak üzere Valiliğe ve Kaymakamlığa müracaat eden sivil toplum kuruluşunun
tüzüklerinde hasta ve hasta yakınlarına yönelik çalışma yapabileceğine dair hüküm bulunması
15
gerekmektedir. Bu yolla kurula katılmasına karar verilen sivil toplum kuruluşları ile ticari ilişkisi olmayan
ilgili sağlık kurum /kuruluşu bir temsilci görevlendirir.
Dernek adına kurullara katılan kişiler kurulda görüşülen dosyalar ile ilgili bilgileri kurul dışındaki
kişilerle paylaşamaz. Bu tür durumlarda doğacak olan zararlardan dernek temsilcisi sorumludur. Bu
hususlara uymayan temsilci görevlendirilmesi veya durumun sonra ortaya çıkması halinde sivil toplum
kuruluşları temsilcisinin toplantıya katılmasına izin verilmez.
Hizmet Alımı
Madde 45- Hastaneler, halkla ilişkiler, rehberlik ve hosteslik hizmetlerini gördürmek üzere ilgili
mevzuata göre hizmet alımı yapabilir.
Sorumluluk
Madde 46- Sağlık kurum ve kuruluşlarında hasta hakları mevzuatı kapsamında sağlık hizmetlerine
ulaşma ve sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkının engellenmesi durumunda, kuruluş veya kurumun
amiri sorumludur.
Başvuru Kabul Şartları
Madde 47- Başvurunun Hasta Hakları Birimleri’nce kabul edilebilmesi için şu bilgileri içermesi
gerekmektedir.
Başvuranın : Adı, Soyadı, İletişim Adresi, Birimden Başvuru Yapmışsa
İmzalı Başvuru Belgesi,
Başvuruya Konu Olan Kurumun : İli, İlçesi, Kurumun İsmi, Başvuruya Konu Olan Birim,
Başvuru Yapılan Personelin : Adı, Soyadı,
İ
nternetten yapılan başvurularda birim, başvuru yapan kişinin adres bilgilerini doğruladıktan sonra
kişinin birime gelip imza atmasına gerek kalmadan işlemleri başlatır ve sonuçlandırır.
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 48- 15.10.2003 tarih ve 19499 sayılı Makam Onayı ile yürürlüğe giren “Sağlık Tesislerinde
Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Yönerge” yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 49- Bu Yönerge Bakan onayını takiben yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 50- Bu Yönerge hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür
Hasta Hakları uygulama Mevzuatı
- Hasta Hakları Genelgesi
- Hasta Hakları Uygulamaları 5. Bölüm
- Hasta Hakları Yönetmeliği