Akdeniz Sağlık

2.2 GÖRÜNTÜLEME HİZMETLERİ
2.2.1 Radyoloji ünitesi hizmet sunumu için gerekli
şartları taşımalıdır.
AMAÇ: Hastane idaresince teknik ve personel kapasitesi göz
önüne alınarak görüntüleme hizmetleri ile ilgili süreçlerin en iyi şekilde
planlanması; hasta mahremiyetinin sağlanması; riskli girişimsel
radyolojik işlemler öncesinde hasta ve yakınlarının bire bir sözlü
ve yazılı olarak bilgilendirilmesi ve onayının alınması; hasta güvenliğini
tehdit edebilecek tetkik sonuçları elde edildiğinde, ilgili hekimin
en kısa zamanda bilgilendirilmesi; başka bir görüntüleme merkezinden
hizmet alımı yapılıyor ise denetiminin ve hastaların bilgilendirilmesinin
sağlanmasıdır.
2.2.1.1 Tetkik randevu ve sonuç verme işlemleri (CT,
MR ve ultrason vb.) için süreçler tanımlanmalıdır.
a) Hastanede tetkik sonuçlarının ve randevu tarihlerinin
verilme sürelerine ilişkin yazılı bir politika bulunmalıdır.
b) Belirlenen sürelerden ilgili çalışanların bilgi sahibi olmaları
sağlanmalıdır.
c) Sonuç verme süreleri hasta ve yakınlarının görebileceği,
anlayabileceği şekilde ilan edilmelidir.
d) İstatistiksel olarak gecikmiş sonuçlar ve randevu süreleri
ile ilgili çalışma yapılmalı, gecikme nedenleri belirlendikten
sonra iyileştirme faaliyetleri gerçekleştirilmeli ve kayıt altına
alınmalıdır.
NOT:
• Randomize hasta seçilerek, otomasyondan veya hekim istem
formundaki tarih ile randevu verilen tarih karşılaştırılarak
belirlenen süreye uygunluk değerlendirilebilir.
• Rapor ve randevu süreleri için değerlendirmeden önceki
74
Özel Hastaneler Hizmet Kalite Standartları
son dört aylık veriler esas alınır. Polikliniğe (acil poliklinik
hariç) başvuran hastalar için değerlendirme yapılır.
Randevu süreleri için kontrol hastaları değerlendirme
dışıdır.
2.2.1.2 Her bir görüntüleme odası için hasta
mahremiyetini sağlamaya yönelik soyunma odası veya
perde/paravanla ayrılmış soyunma alanı olmalıdır
a) Her bir görüntüleme odasında ayrı bir soyunma odası veya
paravanla ayrılmış ayrı bir bölüm bulunmalıdır.
b) Hastaların görüntüleme salonuna tek tek alınmaları
sağlanmalıdır.
2.2.1.3 Riskli girişimsel işlemler için hasta rızası
alınmalıdır.
a) Hastane; riskli girişimsel işlemde hasta bilgilendirmesi ve
bilgilendirilmiş rıza alımı ile ilgili politikalarını yazılı olarak
belirlemelidir.
b) Riskli girişimsel işlem öncesinde; işlemi kimin yapacağı,
işlemin amacı, süresi, komplikasyonları gibi konularda hasta
ve yakınları bire bir sözlü ve yazılı olarak bilgilendirilmeli,
bu kişilerin anlatılanları tam olarak anladığından emin
olunmalı, rızası alınıp imzalatılarak, kayıtları tutulmalıdır.
a) Bilgilendirme, riskli girişimsel işlemi yapacak olan hekim
tarafından yapılmalı ve rıza formu aynı hekim tarafından
isim ve unvan belirtilerek imzalanmalıdır.
75
2. Bölüm: Laboratuvar Hizmetleri
2.2.1.4 Başka bir görüntüleme merkezinden
hizmet alımı yapılıyor ise, hastaların bu konuda
bilgilendirilmesi, tetkik sonuçlarının hastaya ne
şekilde ulaştırılacağı gibi konularla ilgili yazılı bir
düzenleme olmalıdır.
a) İlgili özel hastanede, hizmetin bu yol ile karşılandığı
konusunda hastaya ve/veya yakınlarına bilgi verilmelidir.
b) Görüntüleme tetkikini gerçekleştiren kurum veya kuruluş
ismi ve adresi tetkik sonuç raporunda yer almalıdır.
__________c) Tetkik sonuçları, hizmet satın alınan kurum veya
kuruluş tarafından gecikmeksizin güvenli bir şekilde
gönderilmelidir.
2.2.2 Kateter laboratuvarı (koroner anjiografi
ünitesi) hizmet sunumu için gerekli şartları
taşımalıdır.
AMAÇ: Kateter laboratuvarlarında; hasta kimlik doğrulaması
ve hasta bilgilendirilmesi ile ilgili süreçlerin kontrolünün sağlanması
ve temizlik ve sterilizasyon kurallarının belirlenmesi ve bu kuralların
uygulanmasıdır.
2.2.2.1 Girişimsel işlem öncesi kimlik doğrulama
yapılmalıdır.
a) Kateter işlemi sırasında hasta kimlik bilekliği takılı
olmalıdır.
b) Kateter işlemine başlamadan önce, hasta kimlik bilekliğindeki
belirleyiciler (hastanın adı-soyadı, T.C kimlik no, doğum tarihi,
doğum yeri, protokol no vb. bilgiler) kontrol edilmelidir.
c) İşlem öncesi, hasta kimliği aktif iletişim tekniği ile
doğrulanmalıdır.
76
Özel Hastaneler Hizmet Kalite Standartları
2.2.2.2 Girişimsel işlem uygulanacak olan hastanın
rızası alınmalıdır.
a) Hastane; kateter işleminde hasta bilgilendirmesi ve
bilgilendirilmiş rıza alımı ile ilgili politikalarını yazılı olarak
belirlemelidir.
b) Kateter işlemi öncesinde; işlemi kimin yapacağı, işlemin
amacı, süresi, komplikasyonları gibi konularda hasta ve
yakınları bire bir sözlü ve yazılı olarak bilgilendirilmeli,
bu kişilerin anlatılanları tam olarak anladığından emin
olunmalı, rızası alınıp imzalatılarak, kayıtları tutulmalıdır.
c) Bilgilendirme, kateter işlemini yapacak olan hekim tarafından
yapılmalı ve rıza formu aynı hekim tarafından isim ve unvan
belirtilerek imzalanmalıdır.
2.2.2.3 Kateter laboratuvarının temizliği ve
dezenfeksiyonu ile ilgili yazılı bir düzenleme yapılmış
olmalıdır.
2.2.2.4 Kateter laboratuvarında kullanılan
malzemelerin kullanım sonrası bakımı ve sterilizasyona
hazırlanması ve sterilizasyonu ile ilgili yazılı bir
düzenleme bulunmalıdır.
2.2.3 Hastanede, radyasyon güvenliği ile ilgili önlemler
alınmalı ve gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
AMAÇ: Hastanede radyasyon güvenliği ile ilgili önlemlerin
alınması ve gerekli düzenlemelerin yapılmasıdır.
AÇIKLAMA: Direk Röntgen Üniteleri, Nükleer Tıp, ESWL üniteleri,
Radyoterapi üniteleri gibi radyasyon ile çalışılan birimlerde
sorgulanacaktır.
NOT: Hastanede radyasyon yayan herhangi bir cihaz bulunması
halinde radyasyon güvenliğiyle ilgili bütün Özel Hastane HKS değerlendirilir.
77
2. Bölüm: Laboratuvar Hizmetleri
2.2.3.1 Radyasyon Güvenliği El Kitabı
oluşturulmalıdır.
a) Radyasyon Güvenliği el kitabı radyasyon uygulamalarının
yapıldığı bölümlerde çalışanların, halkın ve hastaların
radyasyondan korunmasını ve kaynak güvenliğini sağlamak
amacıyla tüm radyasyonla çalışılan bölümlerdeki çalışma
imkânları ve şartlarını içermelidir.
b) El kitabı, tehlike durumlarında müdahale kurallarını
içermelidir.
2.2.3.2 Tüm görüntüleme cihazlarının bakım,
kalibrasyonlar bir plan dâhilinde yapılmalıdır.
a) Tüm görüntüleme cihazlarının periyodik bakımları ve
kalibrasyonları ile ilgili plan bulunmalıdır.
b) Bakım ve kalibrasyon işlemleri planlanan zaman dilimlerinde
yaptırılmalı ve kayıtları tutulmalıdır.
c) Cihazların üzerinde kalibrasyonla ilgili etiketler
bulunmalıdır.
2.2.3.3 Radyoloji ünitesinde çalışan personelin
dozimetre takipleri öngörülen sürelerde yapılmalıdır
a) Radyoloji ünitesinde dozimetre takibi ile ilgili süreç
tanımlanmalıdır. Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca önerilen
takip sürelerine uyulmalıdır.
2.2.3.4 Hastane yönetimi radyoloji ünitesinde
çalışan sağlık personeli için, çekim esnasında gerekli
koruyucu önlemleri almalıdır.
a) Personelin, çekim esnasında koruyucu önlemleri (kurşun
önlük, kurşun gözlük, kurşun eldiven, tiroid koruyucu,
koruyucu paravan v.b.) alması sağlanmalıdır.
78
Özel Hastaneler Hizmet Kalite Standartları
2.2.3.5 Çekim esnasında hastanın yanında bulunan
hasta yakını ve ebeveynlerin de kurşun yelek
kullanmaları sağlanmalıdır.
2.2.3.6 Radyoloji ünitesinde bulunan kurşun yelekler
uygun nitelikte olmalıdır.
a) Radyoloji ünitesinde yeterli sayıda ve personel için uygun
farklı ebatlarda kurşun yelek bulunmalıdır.
b) Ünitede bulunan kurşun yelekler hasar görmemiş olmalıdır.
c) Kurşun yeleklerin en az 6 ayda bir olmak üzere röntgen filmi
çekilerek sağlam olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ayrıca
düşme buruşma gibi durumlarda, hasar gördüğüne dair
şüphe varsa bu işlem tekrarlanır.
d) Kurşun yeleklerin uygunluğu radyoloji uzmanı tarafından
onaylanmalıdır.
2.2.3.7 Radyoloji ünitesinin TAEK lisansı olmalıdır.
a) Radyoloji ünitesinde bulunan tüm cihazların faaliyete
başlamadan önce Türkiye Atom Enerjisi Kurumundan
(TAEK) alınmış olan lisansları ve periyodik olarak yapılan
muayene ve vize evrakları bulunmalıdır.
2.2.3.8 Radyasyon denetimli alanlarda görev
yapanların hematolojik tetkikleri yılda en az bir kez
yapılmalıdır.
a) Radyoloji kliniğinde çalışan personelin işe girişinde tetkikleri
yapılıp kaydedilmiş olmalıdır.
b) Radyoloji ünitesinde çalışan personelin yılda en az bir kez
rutin hematolojik tetkikleri yapılmalı ve bu tetkiklerin ilgili
uzman hekimlerce değerlendirilmiş raporları bulunmalıdır.
79
2. Bölüm: Laboratuvar Hizmetleri
2.2.3.9 Denetimli alanların girişlerinde ve bu
alanlarda radyasyon uyarı levhaları bulunmalıdır.
a) Radyoloji Laboratuvarı girişinde, laboratuvar alanı içinde
ve bu alan ile bağlantılı hastane koridorlarında aşağıdaki
yönlendirme, uyarı ve güvenlik işaretleri kolaylıkla
görülebilecek, anlaşılabilecek şekilde uygun yerlere
bulundurulmalıdır:
• Radyasyon alanı olduğunu gösteren temel radyasyon
simgeleri,
• Radyasyona maruz kalma tehlikesinin büyüklüğünü ve
özelliklerini anlaşılabilir şekilde gösteren simge ve renkleri
taşıyan işaretler,
• Gebe veya gebelik şüphesi taşıyanlara yönelik uyarı
levhalarının bulunması,
• Bölgelerde geçirilecek sürenin sınırlandırılması ile
koruyucu giysi ve araçlar kullanılması gerektiğini gösteren
uyarı işaretleri.
2.2.3.10 Tekrar edilen çekim sayıları tespit edilerek,
düzeltici ve önleyici çalışmalar yapılmalıdır.
a) Tekrar edilen çekimler, tekrar çekim sebepleri ve çekimi
yapan personel ismi kayıt altına alınmalıdır.
b) Bölüm sorumluları tarafından tekrar eden çekim sayıları
değerlendirilmeli, bu sayılar belli aralıklarla yorumlanmalı
ve sebepleri araştırılarak gerekli düzenlemeler, düzeltici ve
önleyici çalışmalar yapılmalıdır. Bütün bu faaliyetler kayıt
altına alınmalıdır.
80
Özel Hastaneler Hizmet Kalite Standartları
2.2.3.11 Nükleer tıp kliniğinde radyoaktif madde ile
tedavi gören hastalar kontrol altında tutulmalıdır.
a) Tedavi amaçlı radyoaktif madde alan hastaların normal
muayene için gelen hastalardan ayrımı sağlanmalıdır.
b) Radyoaktif hastaların bekleme odaları, kullandıkları lavabo
ve tuvaletleri tamamen diğer klinik işleyişinden bağımsız
olmalıdır.
c) Bulundukları bekleme, dinlenme veya yatak odaları zırhlı
olmalıdır.
d) Bu hastalara ait radyoaktif çıktıların (kan, dışkı, idrar v.b.)
normal kanalizasyona belli bir süre sonunda (radyasyonun
değerinin kabul edilebilir sınırlara düşmesinden sonra)
karışması sağlanmalıdır.
e) Radyoaktif madde alan hastaların yaydıkları radyasyon,
yönetmelik ile belirlenmiş kabul edilebilir sınırlara düşünceye
kadar hastaların tecridi sağlanmalıdır.
f) Radyoaktif madde alan hastalar evde yakın çevresini
korumaya yönelik alması gereken önlemler konusunda
bilgilendirilmelidir.
81